نکاتی مهم پیرامون امر به معروف و نهی از منکر
انضباط اجتماعی
امر به معروف و نهی از منکر، نوعی انضباط اجتماعی است؛ یعنی محدود کردن تمایلات اشخاص در برابر مصالح جامعه؛ و در واقع نوعی کنترل افراد منحرف است.
نشانه رشد
امر به معروف و نهی از منکر، نشانه رشد است، حضرت لوط در برابر گروه گناهکار پرسید: آیا در میان شما یک نفر رشید هست تا مانع این کار شما شود؟
اهمیت فوق العاده
در اهمیت امر به معروف همین بس که علما به دلیل ارتباط قلبی انسان با آن (یعنی تنفر قلبی از منکر)، آن را در اصول دین و به دلیل برخوردهای عملی و اینکه یکی از واجبات است، آن را در ردیف فروع دین مطرح کرده اند. شهید ثانی می فرمایند: آیات و روایات امر به معروف و نهی از منکر آنقدر زیاد است که کمر را می شکند.
بهترین دوست
در حدیث آمده است: بهترین د وست آن است که هنگام خلاف، مانع تو شود و بدترین دوست آن است که به تو تذکر ندهد. امام صادق(ع) در این ارتباط می فرماید: بهترین دوست من کسی است که عیب های مرا به من هدیه کند.
ضرورت عقلی
امر به معروف و نهی از منکر یک ضرورت عقلی و امری روشن است.
کدام عاقل است که سکوت در مقابل خطر و انحراف را پسندیده و آن را محکوم نکند؟ و کدام عقل است که راهنمایی، دلسوزی، تشویق به کار خیر و جلوگیری از مفاسد را لازم نداند.
وظیفه عمومی
امر به معروف وظیفه عمومی است که قرآن می فرماید: تمام مردان و زنان با ایمان نسبت به یکدیگر حق ولایت دارند که یکدیگر را به معروف وادار کنند و از منکر باز دارند و نماز به پا دارند و زکات بپردازند.
تقدم امر به معروف
همیشه امر به معروف، مقدم بر نهی از منکر به کار رفته است تا به ما بفهماند که کارها را از راه مثبت پیگیری کنیم و در جامعه تنها انتقاد کننده، نباشیم.
مقام آمرین به معروف
در اهمیت امر به معروف و نهی از منکر همین بس که در قرآن، نام آمرین به معروف در کنار نام انبیا آمده است و کیفر قاتلان آنان همچون قتل انبیاست.
هدف از قیام حسینی
امام حسین(ع) هدف از قیام خود را چنین می فرماید: آیا نمی بینید به حق عمل نمی شود و از باطل جلوگیری به عمل نمی آید و در جای دیگر می فرماید: من بنا دارم امر به معروف و نهی از منکر کنم.
شریک ثواب
در روایات متعدد می خوانیم: هر کس مردم را به کار خیر راهنمایی، سفارش و دعوت کند و مردم به خاطر دعوت او آن کار را انجام دهند، دعوت کننده در پاداش شریک می شود؛ بدون آنکه از اجر دیگری کاسته شود. و از طرف دیگر هر کس دیگری را به کار خلاف و انحراف دعوت کند، در کیفر مفاسد او شریک است. بنابراین، کسی که امر به معروف می کند، در پاداش همه کارهایی که مردم به خاطر دعوتش انجام می دهند شریک است.
سکوت در برابر گناه
در حدیث آمده است: اگر گناه مخفیانه انجام شود، خطری برای همه مردم ندارد؛ ولی اگر افراد خاصی گناه آشکارا انجام دهند و سایر مردم قدرت تغییر دادن داشته باشند. ولی ساکت بمانند، خداوند همه مردم را با هم مورد قهر و عذاب خود قرار می دهد.
عوامل سکوت در برابر گناه
گاهی سکوت در برابر گناه، از بی خبری یا ترس و یا خجالت است. اما گاهی سکوت در برابر گناه، نشانه رضایت است که در اینجا این گونه افراد در حقیقت شریک گناهکار محسوب می شوند.
خجالت بهنگام امر به معروف و نهی از منکر
گاهی سکوت و رها کردن امر به معروف و نهی از منکر سرچشمه روحی و روانی دارد فرد خجالت می کشد و حیا می کند. این نوع حیا در روایات اسلامی مورد انتقاد است و باید این صفت را کسی که گرفتار آن است، با تمرین از خود دور کند او باید بداند که عار و خجالت موقت در دنیا نتیجه ای جز آتش ابدی در قیامت نخواهد داشت.
خطر امر به معروف کردن
بسیاری از افرادی که امر به معروف و نهی از منکر نمی کنند به گمان آن هستند که اگر امر به معروف و نهی از منکر کنند خطری آنها را تهدید خواهد کرد و از عمرشان کاسته خواهد شد و یا سودی را از دست خواهند داد. از اینرو حضرت علی(ع) می فرماید: امر به معروف و نهی از منکر نه مرگ را نزدیک و نه روزی را کم می کند.
انسان ضعیف
در میان مردم، کسانی هستند که لقب عاقل به افرادی می دهند که اهل نظارت و دخالت و امر و نهی نیستند؛ ولی در فرهنگ اسلام، به افراد بی تفاوت لقب بی عقل، ضعیف و مبغوض داده شده است در حدیثی آمده است «خداوند، مسلمانان ضعیف و بی عقل را مورد غضب خود قرار می دهد و آنها، همان کسانی هستند که از منکرات جلوگیری نمی کنند.
نشانه محبت و دلسوزی
کسانی که مورد امر و نهی قرار می گیرند، باید بدانند که تذکر دیگران به آنان، نشانه عشق، محبت و دلسوزی نسبت به آنهاست و ما باید آنان را دوست بداریم. یکی از انتقاداتی که انبیا به بعضی از مردم داشتند. این بود که «چرا شما ناصحین را دوست ندارید!»
بهترین دوست
امام صادق انتقاد را هدیه و انتقاد کننده را بهترین دوست خود می داند. آری! دوست واقعی کسی است که ما را بگریاند؛ ولی از غفلت برهاند. نه انکه ما را بخنداند. ولی در غفلت نگه دارد. قرآن می فرماید: «غفلت چیزی است که دشمنان برای شما آرزو می کنند.»
قلب سختتر از سنگ
چرا انسانهایی که می توانند در سایه پندپذیری و پیروی از منطق و رهبران معصوم و بندگی خدا از فرشته ها برتر شوند، به خاطر غرور و لجاجت، کار را به جایی می رسانند که قرآن درباره آنها تعبیر تندی به کار می برد و می فرماید «آنها گروهی کران و لالها و کوران هستند» و می فرماید «قلب آنها از سنگ سفت تر است زیرا گاهی از کنار سنگ چشمه هایی سرازیر می شود، ولی این سنگدلان ذره ای تکان نمی خورند.»
ارزش انسان
هر چه انسان به ارزش والای خود ببیشتر واقف شود، کمتر خود را در معرض خلاف قرار می دهد. اگر شما نوار گرانی خریداری کنید، هر صدایی را روی آن ضبط نمی کنید. اگر فرش گران قیمتی ببینید، هرگز با کفش روی آن قدم نمی گذارید راستی! چرا عمر ما چراگاه شیطان و قرین ما ابلیس باشد؟ ما که جانشین خدائیم، چرا با دشمن خدا باشیم؟
منبع: پایگاه اطلاع رسانی حوزه
برچسب ها : امر به معروف و نهی از منکر ,
