همت عالى و شکم پرورى
لا تجتمع عزیمه و ولیمه
ترجمه:
همت عالى، با سورچرانى و شکم پرورى، سازگار نیست.
شرح:
کسى که صاحب همت عالى است به شکم پرورى برود، نمى تواند همت عالى داشته باشد. و به عبارت دیگر، ممکن نیست که همت عالى، و شکم پرورى، در وجود انسان، یکجا جمع شده باشد.
زیرا شخص سورچران، بیش از هر چیز، در بند شکم خوش است، و تمام فکر و کوشش او صرف آن میشود که چطور و از چه راهى، خود را به سفرهیى رنگین برساند و شکمش را از خوراکیهاى لذیذ انباشته کند. آشکار است که چنین کسى، نه فرصت آن را دارد و نه اصولا در فکر آن است که ذهن و اندیشهاش را در کارهاى با شکوه به کار اندازد، و تصمیمهاى عالى و والا بگیرد، و اراده و همت خود را در انجام کارهاى با ارزش و انسانى نمایان سازد.
شخص شکم پرور و سورچران، از آغاز صبح، دائما به این فکر میکند که ظهر، چگونه ناهار لذیذى بدست آورد، و از ظهر به بعد، ذهن و اندیشهاش در این جهت کار میکند که براى شب، از کجا و چگونه شام چرب و شیرینى فراهم کند. و طبیعى است که چنین شخصى، شب هم با این فکر به بستر میرود که صبح، چه خوراکیهایى سر سفره صبحانه در انتظارش خواهد بود.
اما کسى که همت عالى دارد، فکر و ذهنش، آنقدر مشغول مسائل مهم و کارهاى عالى و انسانى است، که اصولا فرصتى براى فکر کردن به شکم پیدا نمىکند. و تازه وقتى هم سر سفره بنشیند، غذایش، ساده ترین غذاها خواهد بود. نمونه درخشان این افراد، خود حضرت على علیه السلام است که غذایش، بیشتر اوقات، چیزى جز نان خالى، یا نانى همواره با کمى خرما، یا کمى پیاز، یا کمى نبوده است. تا جایى که اگر اندکى بیش از این برایش غذا مى آورد، به شدت اعتراض میرد.
