فضیلت علم بر ثروت
العلم خیر من المال، العلم یحرسک، و انت تحرس المال، و المال تنقصه النفقه و العلم یز کو على الأنفاق، و صنیع المال یزول بزواله.
ترجمه:
دانش، از مال دنیا بهتر است، زیرا دانش نگهبان توست، ولى مال را تو باید نگهبانى کنى. مال دنیا با بخشش کاسته میشود، ولى دانش، براثر بخشش، رشد و فزونى مىیابد، و آنچه با مال دنیا ساخته و پرداخته شده و بدست آمده، با تمام شدن مال، از بین میرود.
شرح:
علیه السلام، بارها در سخنان خود، دانش را با مال دنیا مقایسه فرموده، و همواره دانش را برتر و گرانبهاتر شمرده است. در این کلام ارزنده نیز، امیرمؤمنان (ع)، از برترى دانش نسبت به مال دنیا سخن مىگوید، و در این مورد سه دلیل بیان مىفرماید:
اول آنکه: دانش، انسان را از مشکلات زندگى و گرفتاریهاى آخرت نگهدارى میکند، و از خسارتها و زیانهایى که به سراغ اشخاص جاهل میروند، در امان مىدارد.- ولى مال دنیا، نه تنها نگهبان صاحب خود نیست، بلکه صاحب مال، ناچار است قسمتى از وقت و فکر و نیروى خود را به خاطر نگهدارى مال، از دست بدهد، تا از تلف شدن و از بین رفتن آن جلوگیرى کند.
دوم آنکه: صاحب مال، وقتى مقدارى از مالش را به دیگرى ببخشد، به مقدارى که بخشش کرده است، از مال او کم مىشود. ولى صاحب علم، هر چه از علم خود به دیگران ببخشد، یعنى هر چه علم خود را بدیگران بیاموزد، بر علم او افزوده میشود چون با هربار آموزش که به دیگرى میدهند، خود او نیز ورزیدهتر مىشود و در رشته علمى خود، مهارت و تسلط بیشترى پیدا میکند.
سوم آنکه: مال و ثروت از بین برود، تمام چیزهائى هم که به واسطه آن مال و ثروت ساخته و پرداخته شده و بدست صاحب مال آمده است، از بین خواهد رفت. مثلا اگر کسى مقامى را به خاطر ثروت خود به دست آورده است، یا اگر کسانى بخاطر ثروت با او دوست شده و گردش را گرفته اند، همینکه ثروت او به هر علتى، از بین برود، مقام و احترام و دوستان او هم از دست خواهند رفت.
در حالیکه آنچه شخص عالم، به خاطر علم خود به دست مىآورد، هیچگاه از بین نخواهد رفت، زیرا علمى که باعث بدست آمدن آن چیزها شده، همیشه براى صاحب خود باقى میماند.
برچسب ها : علم ,
